SOSYAL SORUMLULUĞUNU BELGELE Son yıllarda toplum olarak kuruluşların "müşteri memnuniyeti, kalite yönetim sistemi, insan kaynakları, ar & ge çalışmalarına çok önem verir olduk. Çünkü bu unsurlar kuruluşların "nüfus cüzdanı" niteliğini taşımaktadır. Kuruluşların İnternet sitelerine girip faaliyetlerini incelediğimizde bu unsurlara ön planda tutan kuruluşların alanlarında lider olduğunu halkın güveni de kazandığını ve insan odaklı kuruluşlar olduğunu rahatlıkla görüyoruz. Ancak son yıllarda bu basamaklara birde "sosyal sorumluluk" kavramı da eklenmiştir. Literatürlerde bu kavram "Sosyal yönden sorumluluk taşımak sadece yasal beklentileri tamamen karşılamak değil; insana, çevreye ve hissedarlarla ilişkilere daha fazla yatırım yapmak" şeklinde ifade edilmektedir. Sosyal sorumluluk projelerine önem veren kuruluşlar bir yıldız gibi parlamakta ve halkında güvenini kazanmaktadır. Bu durum hizmet ve ticari faaliyetlerine de son derece olumlu yansımaktadır. Sosyal Sorumluluk sadece özel sektörün uluslararası pazarlarda daha rekabetçi olabilmesi, çalışanların iş süreçlerine daha etkin katılması, çevrenin korunması, sivil toplum-özel sektör işbirliklerinin gelişmesi için yararlı değil aynı zamanda sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleşmesi için önemli bir unsurdur. Çünkü toplum, sosyal sorumluluğu sadece kişilerden değil; tüm kuruluşlardan da beklemektedir. Kuruluşların artık sadece iyi ve kaliteli ürün veya hizmet sunması yeterli olmamakta, tercih edilen olabilmek için tüm kaynakları korumaları ve sürdürülebilir kılmaları da gerekmektedir. Kuruluşların başarısı, artık yalnız ticari kriterlerle değil, sosyal sorumluluk kavramıyla, yani topluma sağladıkları katkı ile de ölçülmektedir. Sosyal sorumluluğun kuruluşlara sağladığı en önemli itibar "güven" duygusudur. Müşteri ile ticari ilişkiden çok duygusal bağ kurmak için sosyal sorumluluk bir iletişim aracıdır. Ancak yapılan sosyal sorumluluk faaliyetlerinin "ölçülebilir", "yerinde olduğunu ispatlamak" ve "değer" bulması için belgelenmesi gerekmektedir. IQ NET SR 10 Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi adında bir Kalite Yönetim Sistemi bulunmaktadır. TS EN ISO 9001, TS EN ISO 14001, TS 18001 gibi diğer yönetim sistemleri ile de kolaylıkla entegre edilebilen Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al sürekli iyileştirme modeline göre tasarlanmış IQNET SR 10 sosyal sorumluluk yönetim sistemi, iyi yönetim uygulamalarının, ekonomik boyutların yanı sıra çevresel ve sosyal boyutlarla da bütünleştirilmesini sağlaması bakımından büyük işletmelerin, KOBİ'lerin, özel veya kamu sektöründeki tüm kuruluşların beklentilerini karşılayacak biçimde oluşturulmuş ve Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi, Yönetim Sorumluluğu, Kaynak Yönetimi, Paydaşlara ilişkin şartlar gibi başlıkları içine almıştır.Ayrıca IQ Net SR10 Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi; İşverenler, Çalışanlar, Müşteri, kullanıcı ve tüketici, Tedarikçiler ve taşeronlar, Birlik ve ittifaklar, Rakipler, Devlet , Toplum, Çevre gibi paydaşları dikkate almaktadır. Peki Kuruluşlar için IQNET SR 10 ne sağlar? - Kuruluşun itibarını ve toplumun kuruluşa olan güvenini arttırır. Müşteri ve tüketiciler nezdinde kuruluşun imajını kuvvetlendirir. - Çalışan sadakatini, bağlılığını, katılımını ve moralini arttırır. Kuruluşun çalışanlarını işe alması ve motive etmesi üzerinde olumlu etkileri olur. - Kuruluşun marka bilinirliği ve sadakatini sağlayacağından rekabet gücünü arttırarak pazara erişimini kolaylaştırır; yatırımcı ve ortaklarla ilişkilerini güçlendirir. Tercih edilen iş ortağı olmasını kolaylaştırır. - Müşteriler, tüketiciler, çalışanlar, toplum, tedarikçiler, yerel yönetimler dahil olmak üzere tüm paydaşların beklenti ve ihtiyaçlarını anlamayı sağlar; tüm paydaşlarla iletişimi geliştirir. - Küresel sosyal sorumluluk yönetim sistemi oluşturur, ayrıca ISO standartlarına dayanan tüm yönetim sistemleri (9001, 14001,vb.) ve mükemmellik modelleri (EFQM vb) ile entegrasyonu kolaydır. - Artan üretkenlik ve kaynakların verimli kullanımı, azalan enerji ve su tüketimi, azalan atık, ve kıymetli yan ürünlerin geri kazanımı ile birlikte tasarruf elde edilmesine yardımcı olur. - Kuruluşun risk yönetimi uygulamalarını geliştirmesini sağlar. - Toplum ve çevre üzerindeki olumsuz etkileri en aza indirir. Kuruluşun ekosistem ve biyo çeşitlilik üzerinde olumlu etkileri olan faaliyet ve girişimleri uygulamasını destekler. - Kuruluşun uzun vadeli karlılığını arttırır ve sürdürülebilir kılar. IQ NET SR 10 yanı sıra kısaca birkaç başlık altında sosyal sorumluluk yönetim sisteminden daha bahsetmek isterim. ISO 26000 de verilen 7 temel sosyal sorumluluk prensibi; •Sorumluluk, •Şeffaflık, •Etik davranış, •Paydaşların beklentilerine ve haklarına saygı, •Yasalara saygı, •Uluslararası davranış normlarına saygı ve •İnsan haklarına saygıdır. SA 8000 nedir? İşverenlerin personellerine karşı olan sosyal sorumluluklarını yerine getirmelerini belgeleyen ve kuruluşlara rehber olan Sosyal Sorumluluk Standardı SA 8000, SAI (Social Accountability International) tarafından yayınlanmıştır. SA 8000, hizmet veya üretim süreçlerinin, insan haklarının gereği olan değerlere uygun bir sistem altında çalışıp çalışmadığını ölçümler. SA 8000 standardına uygun çalışan bir kuruluşta, sağlık ve güvenlik koşulları, çalışanlarının yaşlarının çalışmaya uygunluğu, ırk, cinsiyet, din gibi sosyal ayrımlara dayalı iş koşullarında ve ücret koşullarında farklılık gözetilmediği, çalışma ve mesai saatlerinin uygunluğu, ücretin yeterliliği, örgütlenme ve toplu sözleşme hakkı sistemli olarak güvence altına alınmış demektir. Kısacası özlük hakkını ve insani yaşam koşulların içine alan bir sistemdir. BSCI (Business Social Compliance Initiative) BSCI İş Dünyasında Sosyal Uyumluluk İnisiyatifidir. BSCI, Brüksel merkezli FTA (Dış Ticaret Birliği) tarafından başlatılmış, Avrupa etik kaynak kullanımı sosyal izleme sistemidir. BSCI, ILO’ nun (Uluslararası Çalışma Örgütü) işçi standartlarını temel alır ve tedarikçilerin sosyal performanslarının sürekli olarak iyileşmesini teşvik eder. Nihai hedefi, SA 8000 veya eşleniği gibi standartlarca belgelendirilmiş olmak, böylece sürdürülebilir çalışma koşullarını dünya genelinde desteklemektir. BSCI çalışanlara ilişkin şartlarını aşağıdaki başlıklar altında tanımlar: •Yasal Uygunluk, •Çalışma saatleri, •Tazminatlar, •Çocukların çalıştırılmasının önlenmesi, •Zorla çalıştırılmanın önlenmesi ve cezai tedbirler, •Örgütlenme özgürlüğü ve toplu görüşme hakkı, •Her tür ayrımcılığın önlenmesi, •İşyeri sağlığı ve emniyeti, •Yönetim Sistemleri, •Çevre ve güvenlik meseleleri Sosyal sorumluluk faaliyetlerine önem vermek ve yaptıkları çalışmaları ölçümleyerek belge almak işverenlerin, çalışanların şirketlerin daima lehinedir. Sosyal sorumluluğumuzun arttığı günler dilerim. saygı ve sevgilerimle Gonca Elibol İnsan Kaynakları Yönetimi Uzmanı/Eğitmen/Yazar /TV programcısı ve sunucusu E-mail : [email protected] İnternet sitesi: www.seninkariyerin.com.tr Kitaplarım: -Pozitif Etki -İş Dünyasında Başarı için ASTLARın ve ÜSTLERin Rolü